İTO, TÜRKİYE 2025 EKONOMİ GÖRÜNÜMÜ RAPORUNU YAYIMLADI

İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin hazırlamış olduğu Dış ticaret verileri, TÜİK ve İTO enflasyon oranlarının paylaşıldığı  “Türkiye 2025 Ekonomi Görünümü” raporu ekonomi bülteni yayımladı.

2025 Küresel Ekonomik Büyüme Tahmini %3,3

Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yayımlanan ocak ayı Dünya Ekonomik Görünüm (WEO) raporuna göre hem 2025 hem de 2026 yılında küresel ekonominin %3,3 oranında büyümesi bekleniyor. Bu durum, küresel büyüme tahmininin tarihsel (2000-19) ortalama olan %3,7‘nin altında kaldığını gösteriyor. Raporda, küresel ekonomik büyümenin istikrarını koruduğu fakat ülkeler arasında belirgin farklılıklar olduğu vurgulanıyor. Gelişmiş ekonomilerde büyüme yavaş seyrederken yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde ise daha güçlü bir performans bekleniyor. Bununla birlikte küresel manşet enflasyonun 2025’te %4,2’ye, 2026’da ise %3,5’e düşeceği ve bu gerilemenin gelişmiş ekonomilerde görece daha hızlı gerçekleşeceği öngörülüyor. Ayrıca küresel enflasyondaki düşüşe rağmen bazı bölgelerde fiyat baskılarının sürdüğünün de altı çiziliyor.

“IMF Türkiye İçin 2025’te %2,6 Büyüme Öngörüyor”

IMF’nin ekonomik büyüme tahminlerine yer verdiği raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl %2,6, gelecek yıl ise %3,2 büyümesinin beklendiği ifade edildi. IMF, Ekim 2024’te yaptığı tahminlerde ise Türkiye ekonomisinin 2025 için %2,7, 2026 için ise %3,2 büyüyeceğini öngörmüştü.

 

“İhracatta %5,8; İthalatta %10,2 Oranında Artış’’

Ocak ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre %5,8 oranında artışla 21 milyar 164 milyon dolar, ithalat %10,2 oranında artışla 28 milyar 847 milyon dolar olarak kaydedildi. Dış ticaret hacmi ise %8,3 oranında artarak 50 milyar 11 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı 3 puan azalarak %73,4 olarak gerçekleşti.
Ocak ayında sektörlere göre ihracatın payına bakıldığında sırasıyla imalat sanayi sektörü %93,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörü %4,6, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü %1,5 oldu. İlgili dönemde sektörlere göre ithalatın payı ise sırasıyla imalat sanayi sektörü %77,3, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü %15,8, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörü %4,5 olarak kaydedildi. Geniş ekonomik grupların sınıflamasına göre en çok ihracat 10 milyar 706 milyon dolarla hammadde (ara malları) grubunda yapılırken bu grubu sırasıyla 7 milyar 861 milyon dolarla tüketim malları ve 2 milyar 481 milyon dolarla yatırım (sermaye) malları grupları izledi. En çok ithalat ise 20 milyar 977 milyon dolarla hammadde (ara malları) grubunda yapıldı. Bu grubu sırasıyla 4 milyar 231 milyon dolarla tüketim malları ve 3 milyar 592 milyon dolarla yatırım (sermaye) malları grupları takip etti.

 

“İhracatta Almanya, İthalatta Rusya Federasyonu İlk Sırada’’

Ocak ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla 1 milyar 781 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 369 milyon dolar ile ABD ve 1 milyar 205 milyon dolar ile İngiltere oldu. İlgili ayda ihracatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ihracat içerisindeki payı %48,4olarak kaydedildi.

Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülke grupları ise 8 milyar 945 milyon dolar ile Avrupa Birliği (AB-27), 3 milyar 859
milyon dolar ile Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri ve 3 milyar 90 milyon dolar ile Diğer Avrupa Ülkeleri oldu.
Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler sırasıyla 4 milyar 192 milyon dolar ile Rusya, 4 milyar 86 milyon dolar ile Çin ve 2 milyar 297 milyon dolar ile ABD olarak izlendi. İthalatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ithalat içerisindeki payı %60,6 olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülke grupları ise sırasıyla 7 milyar 796 milyon dolar ile Asya Ülkeleri, 7 milyar 615 milyon dolar ile Avrupa Birliği (AB-27) ve 6 milyar 64 milyon dolar ile Diğer Avrupa Ülkeleri oldu.

“Yıllık Enflasyon Son 1,5 Yılın En Düşük Seviyesinde”

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılının ilk enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %42,12 arttı. Geçen yılın mayıs ayında %75,45 ile zirve yapan tüketici enflasyonu yaklaşık 33 puan gerileyerek son 1,5 yılın en düşük seviyesine ulaştı. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise bir önceki aya göre %3,06, bir önceki yılın aynı ayına göre %27,20 oranında arttı.

“Enflasyonda Aylık Bazda %5,03’lük Artış”

Önceki aylarda enflasyonun ana eğiliminde ılımlı bir düşüş gözlenirken ocak ayında bu eğilim tersine döndü. Aylık bazda enflasyon %5,03 artarak son 11 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde de belirgin bir yükseliş kaydedildi.
Aralık ayında %1,53 artışla son 38 ayın en düşük değişim oranını kaydeden çekirdek enflasyon, ocak ayında aylık bazda %5,59, yıllık bazda ise %42,65 oranında arttı. Mevsim etkilerinden arındırılmış TÜFE, 2024 yılı sonunda %2,03 artış gösterirken ocak ayında bu oran %3,38’e yükseldi.

“Sağlık Harcama Grubunda Aylık %23,57’lik Yükseliş”

TÜFE ana harcama grupları itibarıyla ocak ayında, bir önceki aya kıyasla en yüksek fiyat artışı %23,57 ile sağlık harcamalarında kaydedildi. Bu artışın temel sebebi, sağlık hizmetlerindeki tarifelere yapılan toplu fiyat düzenlemeleri olarak değerlendiriliyor. Bunun dışında fiyat artışlarının diğer harcama gruplarına da yayılmış olduğu gözleniyor. Aylık bazda fiyat düşüşü yaşanan tek harcama grubu ise %5,17 ile giyim ve ayakkabı oldu.
Sanayi sektörlerinde ise aylık bazda farklı oranlarda değişimler yaşandı. İmalat sanayinde %3,25, su temininde %16,84 ve madencilik ile taş ocakçılığında %3,57 oranında artış gerçekleşirken elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %0,44 oranında düşüş kaydedildi.

“İstanbul İçin Yeni Fiyat İndeksi”

İstanbul Ticaret Odası’nın 1995 yılından beri kamuoyuyla paylaştığı “İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi” güncellenerek 1 Şubat itibariyle “İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi” adıyla yayımlanmaya başladı. İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan endeksin yayımlanan ilk sonuçlarına göre 2025 Ocak ayında bir önceki aya göre %5,16, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %48,40 oranında artış gerçekleşti.
İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi harcama gruplarına göre aylık değişim oranlarında giyim ve ayakkabı grubu hariç tüm gruplarda artış kaydedildi. En yüksek artışın yaşandığı grup %18,82 ile sağlık olurken en düşük artış %0,81 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görüldü.

“En Yüksek Artış Gıda Grubunda”

Toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise bir önceki aya göre %2,83, bir önceki yılın aynı ayına göre %38,15 oranında artış gösterdi. Toptan Eşya İndeksi harcama grupları içerisinde en yüksek artış %5,89 ile gıda grubunda gerçekleşirken mensucat grubunda ise herhangi bir fiyat değişimi gözlenmedi.

“Türkiye İmalat PMI Ocak Ayında 48,0 Oldu”

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI ocak ayında bir önceki aya göre 1,1 puan azalarak 48,0 seviyesinde gerçekleşti. Böylece 2024’ün son ayında neredeyse durma noktasına gelen imalat sanayi üretimindeki düşüş ocakta yeniden hızlandı.

“Üretim Gıda Ürünleri Hariç Diğer Sektörlerde Azaldı”

Ocak ayı Türkiye Sektörel PMI raporuna göre üretim gıda ürünleri hariç bütün sektörlerde azaldı. Yeni siparişler ise anket kapsamında izlenen on sektörün tamamında yavaşlarken gıda ürünleri ile kimyasal, plastik ve kauçuk sektörlerinde büyümeden yavaşlamaya geçti.
En keskin daralma ise tekstil ürünlerinde gözlendi. Toplam yeni siparişlerdeki genel yavaşlamaya rağmen yeni ihracat siparişleri sektörlerin yarısında artış gösterdi. İhracattaki en güçlü artış özellikle elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe gerçekleşti.

“SAMEKS, Yeniden Azalış Eğiliminde”

Yeni yılın ilk ayında SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya kıyasla 2,6 puan düşerek 48,6 seviyesine
geriledi ve yeni yıla düşüşle başladı. Bu dönemde, Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi 5,2 puanlık düşüşle
46,0’a inerken Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi ise 2,1 puan artarak 52,9 seviyesine yükseldi. Söz
konusu dönemde hizmet sektöründe talep koşullarındaki bozulmanın etkisi belirgin şekilde hissedildi.

“Aylık En Yüksek Reel Getiri DİBS’de”

Finansal yatırım araçları aylık olarak değerlendirildiğinde Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS), TÜFE ile indirgendiğinde %1,21 ile ocak ayında yatırımcısına en fazla kazandıran finansal araç oldu. Diğer yatırım araçlarının ise yatırımcısına kaybettirdiği görüldü. Euro yatırımcısına %4,40, BİST100 %4,26 oranlarında kayıp yaşattı.

“Yıllık En Yüksek Reel Getiri Külçe Altında”

Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde külçe altın, TÜFE ile indirgendiğinde %7,19 oranıyla yatırımcısına en fazla kazandıran yatırım aracı oldu. Bunun dışındaki diğer finansal araçları yıllık bazda yatırımcısına kayıp yaşattı.

‘’Türkiye’nin Nüfusu 85 Milyon 664 Bin 944 Kişi Oldu’’

Türkiye’de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944 kişi olarak kaydedildi. Toplam nüfusun %50,02’sini erkekler, %49,98’ini ise kadınlar oluşturdu. Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre Türkiye’de ikamet eden yabancı nüfus bir önceki yıla göre 89 bin 996 kişi azalarak 1 milyon 480 bin 547 kişi olarak gerçekleşti. Yıllık nüfus artış hızı ise 2023 yılında binde 1,1 iken 2024 yılında bu oran binde 3,4 oldu. Türkiye nüfusunun %67,2’sinin yoğun kent, %15,5’i-nin orta yoğun kent ve %17,2’sinin ise kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde yaşadığı izlendi. Nüfus yoğunluğu olarak tanımlanan bir kilometrekareye düşen kişi sayısı ise Türkiye genelinde 111 kişi oldu.
Türkiye’de 2023 yılında 34 olan ortanca yaş, 2024 yılında 34,4’e artış gösterdi. Cinsiyete göre bakıldığında ise ortanca yaşın erkeklerde 33,2’den 33,7’ye, kadınlarda ise 34,7’den 35,2’ye yükseldiği görüldü. Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı 2007 yılında %66,5 iken 2024 yılında %68,4’e arttı.

 

‘’İstanbul’un Nüfusu 15 Milyon 701 Bin 602 Kişi’’

İstanbul’un nüfusu bir önceki yıla göre 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602 kişi oldu. Türkiye nüfusunun %18,3’ünün ikamet ettiği İstanbul’u, 5 milyon 864 bin 49 kişi ile Ankara, 4 milyon 493 bin 242 kişi ile İzmir, 3 milyon 238 bin 618 kişi ile Bursa ve 2 milyon 722 bin 103 kişi ile Antalya takip etti.
İstanbul, kilometrekareye düşen 2 bin 934 kişi ile nüfus yoğunluğu en yüksek olan ilimiz oldu. İstanbul’u 623 kişi ile Kocaeli ve 390 kişi ile en küçük yüz ölçümüne sahip olan Yalova izledi. Bayburt, 83 bin 676 kişi ile en az nüfusa sahip olan il oldu. Bayburt’u, 86 bin 612 kişi ile Tunceli, 91 bin 354 kişi ile Ardahan, 142 bin 617 kişi ile Gümüşhane ve 156 bin 739 kişi ile Kilis takip etti.

“TCMB Yıl Sonu Enflasyon Tahminini %24 Olarak Güncelledi”

2025 yılının ilk enflasyon raporu 7 Şubat tarihinde yayımlandı. Merkez Bankası 2025 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 21’den yüzde 24’e yükseltti. Raporda yer alan değerlendirmelere göre 2026 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 12 seviyesinde sabit tutulurken 2027 tahmini ise yüzde 8 olarak belirlendi.
Raporda enflasyondaki ana eğilimin ocak ayında geçici etkilerle yükseldiği ve önümüzdeki dönemde kademeli olarak yavaşlamaya devam edeceği vurgulanıyor. Ayrıca 2025 yıl sonu enflasyon tahmininde yapılan değişikliğin görece para politikasının etki alanının dışında sebeplerden kaynaklandığı ve gevşeme sinyali içermediği belirtildi. Dolayısıyla para politikasındaki sıkı duruşun enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar devam etmesi bekleniyor.

“Korumacı Ticaret Politikalarının Güçlenme Olasılığı Küresel Enflasyon Riskini Artırıyor”

Enflasyon raporunda yapılan genel değerlendirmelere göre;

• Küresel ticaret politikalarında korumacı eğilimlerin artması küresel ekonomi politikalarına yönelik
  belirsizlikler ve jeopolitik riskler, küresel ölçekte büyüme üzerinde aşağı yönlü, enflasyon üzerinde ise
  yukarı yönlü artışa yol açıyor.
• Finansal koşullar sıkı tutulmaya devam ederken mevduat sahipleri de TL’ye yönelmeye devam etti.
  Mevcut dönemde bankaların mevduat kompozisyonundaki TL payı artmaya devam ederek yüzde 59,9’a
  yükselirken KKM’nin payı yüzde 5,3’e geriledi.
• 2024 yılının üçüncü çeyreğinde ekonomik faaliyetler yavaşlarken yakın döneme ilişkin göstergeler de
  yurt içi talebin enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldiğine işaret ediyor.